Trong nhiều câu chuyện cổ, truyền thuyết, lửa thường được nhân hóa như linh hồn, tinh thần, hoặc quyền lực siêu nhiên. Một số hình tượng như "Ngọn lửa thần của Thánh Gióng", "lửa đền Hùng", hay "đốm lửa thiêng của Bà Trưng – Bà Triệu" là hiện thân
Nổi bật trong kho tàng văn học thế giới là truyện cổ tích Nàng Tiên Cá của nhà văn Đan Mạch Hans Christian Andersen. Câu chuyện kể về một nàng tiên cá nhỏ vì tình yêu mà hy sinh giọng hát và thân thể, chấp nhận đau đớn để hóa thành người, nhưng cuố