Sự trỗi dậy của kim tự tháp không chỉ được hiểu theo nghĩa vật chất – tức sự ra đời hàng loạt các công trình dạng chóp ở nhiều vùng văn minh – mà còn bao hàm cả sự phát triển của biểu tượng kim tự tháp trong tư duy, tôn giáo và chính trị của con ng
Những kim tự tháp đầu tiên không xuất hiện một cách ngẫu nhiên. Chúng là kết quả của một quá trình tiến hóa từ các ngôi mộ mastaba – dạng mộ hình chữ nhật thấp, có mái phẳng. Trong thời kỳ Sơ triều đại (khoảng 3100–2686 TCN), người Ai Cập tin rằng